مولاژ و کاربرد آن
مولاژ چیست و چه کاربردی دارد؟
مولاژ یا قالب ریزی به منظور آموزش و نمایش عضو خاصی از بدن جانداران و انسان ها به کار می رود. این وسیله در حیطه پزشکی و درمانی کاربرد دارد و برای تشریح آناتومی عضوی از بدن به کار می رود. توسط بعضی از این مدل ها می توان آسیب های وارده به بدن را شبیه سازی کرد.
این ابزارهای کمک آموزشی از جنس پلاستیک و یا PVC نشکن هستند. در گذشته از موم یا لاتکس برای ساخت آن ها استفاده می کردند. نمونه های مومی در اواخر قرن ۷ در شهر ناپل ساخته شدند. در اواخر قرن ۱۹ بیش از ۲۰۰۰ مدل توسط جورلس بارتا در بیمارستانی در پاریس ساخته شد. از آن زمان تاکنون این محصولات برای آموزش پزشکی مورد استفاده قرار گرفته است.
رنگ آمیزی مدل ها بسیار مهم است و بهترین حالت آن زمانی است که مشابه با واقعیت رنگ آمیزی شود. کیفیت رنگ های به کار رفته بسیار مهم است و بهتر است از رنگ های بدون سرب و ثابت استفاده شود.
کاربرد و موارد استفاده
هر کدام از این قالب ها در رشته خاصی کاربرد دارند. اما اکثر آن ها در آزمایشگاه های مجهز و مراکز درمانی دیده می شوند. در دروس کالبد شناسی، رشته های پزشکی، مامایی، دندان پزشکی، گیاه شناسی و جانور شناسی این مدل ها برای آموزش به کار می روند.
بعضی از مدل ها همانند مولاژ قلب، در کلینیک های مرتبط مانند قلب و عروق مورد استفاده قرار می گیرند. مولاژ اسکلت انسان و مولاژ دندان شایع ترین مدل دیده شده در آزمایشگاه و مطب ها است. پزشکان با قرار دادن مدل ها در مطب خود می توانند بیماران را با آناتومی و صدمه وارد شده بر عضو مورد نظر بیشتر آشنا کنند. بعضی از مدل ها نیز برای نمایش سیستم های بدن مانند سیستم دستگاه عصبی، سیستم دستگاه گوارش، سیستم دستگاه گردش خون و … طراحی شده اند.
مدل ها اغلب به سه صورت تولید می شوند: ایستاده که بیشترین حالت مدل هاست و به صورت نیم تنه یا کامل است مدل رومیزی که قابل استفاده بر روی میز بوده و مدل دیواری که به راحتی بر روی دیوار توسط قلاب نصب می شود. مدل هایی که در اندازه های طبیعی تولید می شوند بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند.
قطعات برخی از مولاژها قابل تفکیک است و با تفکیک تشریح عضو آسان تر می شود. این قطعات جدا شونده به شکل پین و یا مگنت بر جای خود قرار می گیرند. شرکت آتیه ساز ایرانیان پیشرو در تولید مولاژهای قابل تفکیک از نوع آهنربایی است.
بعضی از مدل ها وارداتی (از کشور چین) هستند و بعضی دیگر تولید داخلی می باشند. این محصول در داخل کارخانه با قالب های مخصوصی طی فرایند تزریق، پخت، فرز، پرداخت و نقاشی و رنگ آمیزی تولید می شوند.